Eerste Troonrede & Miljoenennota van Rutte III

Prinsjesdag 2018 is een Goed Nieuws Show, gesponsord door de regering. In Troonrede en  Miljoenennota put het kabinet-Rutte III zich uit om te laten zien hoe goed het gaat met Nederland. De regeringsagenda voor het volgend jaar is om – zoals koning Willem Alexander het zei – het land “nog beter” te maken.

Goed-beter-best. In de Troonrede legde koning Willem Alexander ettelijke keren uit hoe ‘sterk’ Nederland wel is. “Ondanks perioden van neergang is de richting omhoog en vooruit”, vatte de koning de geschiedenis van de laatste honderd jaar in één zin samen. Om er aan toe te voegen: “De regering wil dit sterke land nog beter maken.”

Dat is de hoofdboodschap van Rutte III op Prinsjesdag 2018: de crisis is definitief voorbij, het land ligt er goed bij en dat gaat ‘iedereen’ merken. Zo wil het ook de aarzelingen over de eigen daadkracht overstemmen, zich ontworstelen aan de donderwolk die dividendbelasting heet en iets terugwinnen van het nog steeds wankele vertrouwen bij de kiezers.

De Troonrede 2019 laat zich lezen als de economische successtory. De economie groeit voor het zesde jaar op rij, er is een overschot bij de overheidsfinanciën, de staatsschuld loopt terug, de werkloosheid is sinds 2000 nog niet zo laag geweest en – het werd breed uitgemeten – iedereen gaat er op vooruit: “Per saldo houden huishoudens de komende jaren meer over.”

In de Miljoenennota, de eerste van minister Wopke Hoekstra [Financiën], worden dezelfde tonen aangeslagen. Samengevat: het gaat zo goed dat iedereen het in z’n portemonnee zal merken. Natuurlijk zijn er risico’s [Brexit!], maar de economie kan wel weer een stootje hebben.

Wie scherp luisterde, hoorde dat Rutte III nog maar nauwelijks begonnen is. De Troonrede was ook een lange opsomming van wat het kabinet allemaal in petto heeft. Uiteenlopend van extra geld voor onderwijs, defensie en filebestrijding tot aankondigingen van nieuwe ‘initiatieven’ [ouderenzorg, woningbouw]. Plus een blik op dat wat nog op het vuur staat: het pensioenakkoord, het klimaatakkoord en de arbeidsmarkthervorming. De regeringscombinatie – iets minder dan een jaar geleden aangetreden – heeft last van het imago ‘nog-niets-voor-mekaar-kabinet’ [De Volkskrant]. De Troonrede werd ingezet om dat beeld te corrigeren. Er waren veel woorden voor nodig: het was de langste troonrede ooit.

In de Tweede Kamer zal de oppositie vanaf morgen – start van de algemene politieke beschouwingen – het tegenovergestelde verhaal breed uitmeten.

Jan Schinkelshoek
Den Haag, Prinsjesdag – 18 september 2018