Afgelopen week was het RTL-lijsttrekkersdebat als opmaat naar de verkiezingen op 20 maart. Acht landelijke partijleiders mochten gedurende ruim twee uur de kiezer overtuigen van hun standpunten over allerlei actuele thema’s. En zoals gebruikelijk na dit soort verbale veldslagen verschenen kort daarna de juryrapporten wie van de lijsttrekkers zich mocht beschouwen als winnaar of verliezer.
Dagblad Trouw analyseerde de volgende dag dat het debat eigenlijk twee echte verliezers liet zien: de Provinciale Staten en de Waterschappen. Beide kwamen in het debat niet aan de orde. De Waterschappen werden überhaupt niet een keer genoemd. En toch zijn dat de bestuurslagen waarvoor we 20 maart naar de stembus gaan. En zelfs niet één van de lijsttrekkers die een poging deed om uit te leggen waarom provincies en waterschappen er toe doen.
Sterker nog, Jesse Klaver (Groen Links) zei in september vorig jaar dat de Provinciale Statenverkiezingen over de dividendbelasting gaan en Lilian Marijnissen (SP) kondigde, na het mislukken van het pensioenoverleg in november, aan dat de Provinciale Statenverkiezingen een referendum zouden worden over pensioenen. Ook nieuwe partijen hebben zich gemeld voor de verkiezingen van Provinciale Staten. Tegelijkertijd laten ze merken eigenlijk niets op te hebben met de provincies. In Zuid-Holland promoot Forum voor Democratie hun voorman en kandidaat Thierry Baudet. En dat terwijl de man niet eens in deze provincie woont.
Natuurlijk is de uitslag van de verkiezingen bepalend voor de samenstelling van de Eerste Kamer. En natuurlijk is het logisch dat er gekeken wordt naar de mogelijke consequenties voor de huidige coalitie. Maar wie verkiezingen voor Provinciale Staten reduceert tot een soort referendum voor of tegen dit kabinet, draait de kiezer een rad voor de ogen.
De Provinciale Statenverkiezingen gaan over de provincies; over wegen, water, ruimtelijke ordening , klimaat en energie. Niet over rijksbelastingen en pensioenen. Provincies zijn belangrijk op ruimtelijke ordeningsvraagstukken zoals gebiedsontwikkeling, mobiliteit, natuur en water en ze zijn verantwoordelijk voor belangrijke economische gebieden als industrie, landbouw en toerisme. Belangrijk genoeg om deze verkiezingen niet te laten domineren door politiek gekrakeel over Haagse zaken.
Meindert Stolk
Den Haag, maart 2019[:]